Wie draagt het risico voor de (retour)zending van producten?

Na het sluiten van een koopovereenkomst moet de verkoper ervoor zorgen dat de koper de goederen uiteindelijk in ontvangst kan nemen. Het risico rust bij de verkoper tot het moment dat dit risico overgaat op de koper. Dit moment is bij zakelijke verkoop aan consumenten (B2C) bij dwingend recht geregeld. Voor overige varianten (B2B, C2C, C2B) geldt een niet-dwingende wettelijke regeling. Daar mag dus, bijvoorbeeld in de overeenkomst of algemene (inkoop)voorwaarden, van afgeweken worden.
De hoofdregel is dat het risico voor de koper is 'van de aflevering af' (art. 7:10 BW). Dit betekent doorgaans dat de verkoper het risico draagt tot aan het moment van bezorging, ofwel het moment dat de koper de zaak feitelijk in zijn bezit krijgt.
Soms gaat het risico eerder over dan het moment van bezitsverschaffing, namelijk als de koper op een afgesproken moment niet meewerkt aan de aflevering. Wel moet deze niet-nakoming aan de koper kunnen worden toegerekend, oftewel hij moet daartoe in 'verzuim' zijn. Het risico kan bijvoorbeeld overgaan als de koper niet aanwezig is op een expliciet afgesproken levermoment. Voorwaarde voor overgang is dan wel dat de verkoper de betreffende zaken vervolgens markeert als bestemd voor die specifieke koper. Dit kan gedaan worden door een etiket op de verpakking met de naam van de koper erop. Vervolgens moet de koper hiervan op de hoogte worden gebracht. Hierna is de verkoper alleen nog maar verplicht die specifieke zaak te leveren. Mocht deze zaak vervolgens verloren gaan buiten de schuld van de verkoper of zijn ondergeschikten om, dan wordt dit niet aan hem toegerekend én blijft de koper tegelijkertijd verplicht de koopprijs te betalen. De verkoper en zijn ondergeschikten hebben hierbij wel een zorgplicht, maar de verkoper zit veilig zolang een redelijke zorg is betracht.
In de Europese consumentenrichtlijn is bepaald dat wanneer de zaak bij de consument wordt bezorgd het risico pas overgaat op het moment dat de consument, of een door hem aangewezen derde, de zaak fysiek in ontvangst heeft genomen. De 'aangewezen derde' is bijvoorbeeld de buurman die in het bestelproces expliciet is aangewezen als ontvanger.
Het feit dat het risico normaal gesproken pas bij inontvangstneming overgaat, betekent niet dat de consument hiermee altijd veilig zit. De consument is namelijk de partij die moet bewijzen dat eventuele schade ontstaan is tijdens transport. En dat is nogal lastig. In de praktijk zal natuurlijk meestal in goed overleg tot een oplossing worden gekomen.
Bij internationaal transport van goederen kan gekozen worden uit International Commercial Terms. Deze Incoterms spelen bij het contracteren met betrekking tot internationaal goederentransport een belangrijke rol. De Incoterms bevatten een aantal verschillende leveringscondities. Het gekozen type 'Incoterm' bepaalt vervolgens de rechten en plichten van partijen onderling. Een voorbeeld is de 'ExWorks'-conditie, waarbij de koper onder meer het volledige risico van transport draagt.
Word pro

Pro-abonnees downloaden gratis het Ebook met 252 vragen en antwoorden over E-commerce.